Seksuele diversiteit in het onderwijs

Uit allerlei onderzoek blijkt dat LHBTI-jongeren in het basis- en voorgezet onderwijs te maken hebben met discriminatie en pesterijen door medeleerlingen en soms ook docenten. Zo vindt slechts 5% van de scholieren dat jongeren op middelbare scholen open kunnen zijn over hun homoseksualiteit. Ongeveer de helft van de Nederlandse scholieren vindt het vies als twee jongens of twee meisjes met elkaar zoenen. Bijna 80% van docenten op VO-scholen is geregeld getuige van grievende opmerkingen of fysieke uitingen tegen homoseksuelen. En met name jongeren op het vmbo hebben een negatievere houding ten opzichte van homoseksualiteit en homoseksuele personen dan jongeren in andere typen VO.

Slechts 11% van de leerlingen op het voortgezet onderwijs zou het op school durven vertellen als hij/zij homoseksueel zou zijn. Van de homo- en biseksuele jongeren heeft de helft zelfmoord overwogen. Ter vergelijking: dat is bijna vijf keer zo veel als heteroseksuele pubers. Onder transgenderjongeren ligt dit cijfer nog hoger, op bijna driekwart. Dit heeft alles te maken met de interne strijd die het oplevert als je iets bent, dat algemeen afgekeurd wordt door de gemeenschap (thuis, op straat, op school) waarin je opgroeit. Jongeren nemen zelf een eventueel negatief beeld over en hebben een hekel aan hun eígen identiteit. Of ze zijn bang dat als ze openlijk zichzelf zijn, ze afgekeurd worden door hun omgeving. Ook worden mensen gepest en gediscrimineerd als zij zich anders gedragen dan de omgeving van hen verwacht. Op school komt dit veel voor bij jongens die zich ‘meisjesachtig’ gedragen.

Naast de eigen familie is voor veel kinderen school de belangrijkste sociale omgeving waarin zij zich moeten ontwikkelen. Het onderwijs heeft dan ook een belangrijke rol in het creëren van een sociaal veilig leerklimaat, waarin leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Dat geldt voor heteroseksuele leerlingen en natuurlijk óók voor LHBTI-leerlingen. LHBTI-leerlingen wijken qua gevoelens en soms gedrag af van de (hetero-)norm. Het is voor hen nog meer dan voor andere pubers een uitdaging om zelfvertrouwen en een eigen identiteit te ontwikkelen. Bij dat proces is het heel nuttig als de sociale norm in je omgeving accepterend is, je je gesteund voelt en weet dat jij op jouw school gewoon jezelf mag zijn. Daarvoor is een sociaal veilige omgeving waarin seksuele en genderdiversiteit bespreekbaar zijn en geaccepteerd worden, heel belangrijk.

Het onderwijs heeft ook een taak in het creëren van bewuste burgers. Volgens kerndoel 38 (primair onderwijs) en 43 (voortgezet onderwijs) moeten leerlingen op school leren respectvol om te gaan met seksualiteit en diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit. School dient zich dus ook in te spannen om heteroseksuele leerlingen te leren respectvol om te gaan met LHBTI-ers, zowel binnen als buiten de grenzen van de school. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat veel scholen het ook belangrijk vinden om aandacht te hebben voor seksuele diversiteit. Echter, ook blijkt in de praktijk dat veel scholen niet zo goed weten hóe je dat dan doet. Daarvoor biedt Diverscity010 uitkomst.